نان روغنی سنتی آذربایجان (یاغلی کوکه)
قول یه دستور با تورتا رو به دوستای خوبم داده بودم، یکی دستور دلمه است که قبلا توی وبلاگم هست. میخواستم این نون رو امروز بپزم، که با تورتا درست میشه، ولی متاسفانه عصر برقهامون رفت و من نتونستم کاری بکنم. الان که آرشیو مطالبم رو مرور میکردم دستور این نون خوشمزه رو پیدا کردم. البته با عرض پوزش عکس از مراحلش ندارم، اینبار که درست کردم عکس مراحل پختش رو هم میگذارم.
این نون یکی از نونهای سنتی آذربایجانه. بچه که بودم مادربزرگم (خدا رحمتش کنه) اون رو میپخت و میگفت که وقتی کوچیک بوده، این نون رو تو ماه محرم با تعداد زیاد توی تنور می پختن و به همراه شیر به دسته های عزاداری میدادن و ماه رمضان هم واسه افطار درست میکردن.
پخت این نون خیلی راحته و حتی میشه اون رو روی گاز توی تابه هم بپزید و نیازی نیست که حتما توی فر پخته بشه و من اونی که روی گاز پخته میشه بیشتر دوست دارم چون نرمتر میشه.میتونید این نون رو توی فریزر نگه دارید و هر وقت خواستید استفاده کنید از فریزر در بیارید و گرمش کنید و نوش جان کنید،اونجوریش هم خیلی خوشمزه است.
مواد لازم:
شیر یا مخلوط شیر با آب 3 لیوان
خمیر مایع فوری 1 قاشق سوپ خوری سرصاف
نمک 2 قاشق چایخوری
آرد حدود 8 لیوان
تورتا نصف پیمانه و دو قاشق ساری یاغ یا 1.3کره یا روغن مایع
3 قاشق روغن مایع برای چرب کردن دست
شکر 1 قاشق سوپخوری(در صورت استفاده از خمیرمایع معمولی)
زنجبیل یک و نیم قاشق سوپخوری(میزان زنجبیل بسته به ذائقه میتونید کم و زیاد کنید)
برای زرینه کردن نان:
زرده تخم مرغ 1 عدد
شیر 1 قاشق سوپخوری
زعفران دم کرده 1 قاشق سوپخوری
کنجد
طرز تهیه:
شیر را گرم کنید تورتا و نمک رو توی شیر بریزید تا تورتا با شیر مخلوط بشه.بگذارید تا شیر ولرم بشه.
مایع خمیر رو داخل شیر بریزید. زنجبیل رو هم اضافه بکنید، بعد آرد رو کم کم اضافه بکنید و ورز میدهیم، یکبار دست را به آرد میزنیم و خمیر را ورز میدهیم و یک بار دستمان را با روغن چرب بکنید و خمیر را ورز میدهیم، این کار رو چند بار تکرار کنید تا خمیر یکدست بشه و چسبندگی نداشته باشه. سعی کنید چسبندگی خمیر را با ورز دادن بگیرید اضافه کردن زیاد آرد باعث میشه خمیرتون سفت بشه و بعد از پخت نون تردی نداشته باشید.
در آخرین مرحله هم دستتون رو با روغن چرب کنید و خمیر رو به شکل توپ در بیارید داخل یه کاسه بگذارید و روش یک پارچه تمیز بکشید،پارچه نباید با خمیر تماس داشته باشه.
خمیر رو تابستون در محیط آشپزخونه و در زمستون بهتره نزدیک منبع گرما مثل شوفاژ یا بخاری حدود دوساعت قرار بدید تا خمیر ور بیاد و حجمش دو برابر بشه.
بعد خمیر رو با دست کمی ورز بدید تا حبابهای خمیر گرفته بشه.
داخل تابه یا قالب مورد نظر رو چرب کنید و خمیر رو داخل تابه باز کنید روی ظرف را بپوشونید دوباره بیست دقیقه خمیر را استراحت بدید. بعد از این مدت روی نان را هر جور دوست داشتید شکل بندازید و شیر و زرده تخم مرغ و زعفران رو مخلوط کرده و روی نانها بمالید و روش کنجد بپاشید. بعد اگر خواستید در فر بپزید به مدت 20 الی 30 دقیقه با حرارت 180 درجه سانتیگراد.
مدت زمان بسته به میزان حرارت فر و اندازه نونهاتون داره.
اگه خواستید روی گاز بپزید روی اجاق شعله پخش کن بگذارید و حرارت رو کم کنید و تابه رو روی حرارت بگذارید و روی دربش رو دم کنی بکشید و در تابه رو بگذارد به مدت یک ربع وقتی یک طرفش طلایی شد برگردونید طرف دیگه نون هم پخته بشه.اگر یک کاسه آب در زمان پخت نان داخل فر قرار دهید، نانتان خشک نخواهد شد.
بعد از پخت توی یه پارچه تمیز بپیچید تا نون نرم بمونه.
نکته:
با این مقدار خمیر سه تان نان به قطر بیست سانت بدست میاد. یا اینکه میتونید مقدار خمیرها رو به اندازه نارنگی بردارید و نانها رو در اندازه کوچیک درست کنید.
اگه نان رو روی اجاق می پزید باید مراقب باشید که حرارت کم باشه تا نان در حین اینکه طلایی میشه مغز پخت هم بشه، در غیر این صورت روش طلایی میشه ولی مغزش خمیر می مونه.
من معمولا برای خمیر از مایع خمیر فوری استفاده میکنم که استفادش راحت تره، اما اگه شما از مایع خمیر معمولی استفاده می کنید اولا مقدارش رو 1.5 برابر کنید و خمیر مایع و یک قاشق شکر و نصف فنجان آب گرم رو مخلوط کنید و ده دقیقه بگذارید تا خمیر مایع فعال بشه و پف کنه بعد بقیه مراحل رو ادامه بدید، این مقدار آب رو از آب یا شیری که برای تهیه خمیر استفاده می کنید، کم کنید.
حتما از تازه بودن خمیر مایع مطمئن باشید تا زحماتتون به هدر نره.
اگه تورتا در دسترستون نبود میتونید به جاش از کره یا روغن هم استفاده کنید، اما با تورتا یه چیز دیگه میشه.
قدیمها برای زرینه کردن نونها از گلرنگ و به قول ما ترکها تاغلار گلی به جای زعفران استفاده میشده، منم از اون استفاده کردم و نتیجه رضایت بخش بود و خوشمان آمد.
این هم عکس گلرنگ اگه تا حالا ندیدید.
از گبلرگهاش برای رنگ دادن به غذا استفاده میشه.
این هم لینکش توی ویکی پدیا:
خدا رحمت کنه مادربزرگتو عزیزم....